Ι. Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Ζευγοστάσι

Ένα από τα πλέον σημαντικά μνημεία του Δήμου Άργους Ορεστικού σε περιμένει στον ορεινό οικισμό Ζευγοστάσι σε απόσταση 20’-30’ οδικώς από την πόλη. Πρόκειται για τον Ι. Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, μια πανέμορφη βυζαντινή εκκλησία που θεμελιώθηκε τον 13ο αιώνα. Θα θαυμάσεις τον οκτάπλευρο τρούλο με τα τυφλά αψιδώματα και τα στενά παράθυρα, αλλά και τις εκπληκτικές τοιχογραφίες στο εσωτερικό του ναού, που από καλλιτεχνική άποψη θυμίζουν εκείνες των θρυλικών εργαστηρίων της Καστοριάς του 14ου - 15ου αιώνα. Μια όμορφη βόλτα σε καταπράσινη φύση.

Ι. Μονή Αγίου Αθανασίου Ζηκοβίστης στα Καστανοχώρια

Σπουδαίο μεταβυζαντινό μοναστήρι της περιοχής των Καστανοχωρίων με πανοραμική θέα, άξιο της προσοχής σου, είναι η Ιερά Μονή Αγίου Αθανασίου Ζηκοβίστης. Απέχει 24 χιλιόμετρα από το Άργος Ορεστικό και βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Σπήλιος, Άγιος Ηλίας, Δαμασκηνιά και Κερασώνα. Ως μνημείο συμπυκνώνει πολλών αιώνων ιστορία. Ιδρύθηκε το 1629, σύμφωνα με παλαιά τουρκικά φιρμάνια, στους χώρους του λειτούργησε σχολείο από το 1872 έως το 1885, ενώ κατά τον Μακεδονικό Αγώνα χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο και ορμητήριο για τα ελληνικά αντάρτικα σώματα για να πυρποληθεί από τους κομιτατζήδες στις 18 Μαρτίου 1905. Σήμερα θα δεις το καθολικό του, το μόνο που διασώζεται, και τις πλούσιες τοιχογραφίες που το κοσμούν.

Εξωκλήσι Αγίου Νικολάου του Κρεμαστού ;;;;;;;;;

Κυριολεκτικά σκαρφαλωμένο στον βράχο, χτισμένο μέσα σε μια βραχώδη σχισμή, το εξωκλήσι του Αγίου Νικολάου του Κρεμαστού σε εκπλήσσει με τη μοναδική του θέση, καθώς μοιάζει να αψηφά τη βαρύτητα και να αιωρείται -εξού και το προσωνύμιο «Κρεμαστός». Για να το επισκεφτείς, πρέπει να ανέβεις 150 σκαλοπάτια. Σε αποζημιώνει όμως με το παραπάνω το τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς που αντικρίζεις σε κάθε σου βήμα. Η θέα από το σημείο είναι εντυπωσιακή: απόκρημνοι βράχοι, πολλές σπηλιές, άγρια βλάστηση και ανεμπόδιστη ορατότητα στους γύρω οικισμούς, τη λίμνη της Καστοριάς και τον Γράμμο στο βάθος.

Αρχαιολογικό Μουσείο Άργους Ορεστικού

Αφιέρωσε μια επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο ΠΕ Καστοριάς, που βρίσκεται στο Άργος Ορεστικο, και θα δεις να ξεδιπλώνεται μπροστά σου η λαμπρή αρχαία ιστορία, όπως την αφηγούνται οι οργανωμένες ανασκαφές σε όλη την Καστοριά, αλλά και τα τυχαία ευρήματα των κατοίκων. Ανάμεσα στα πλούσια εκθέματα (περίτεχνα κοσμήματα, τελετουργικά αντικείμενα, κεραμικά σκεύη και έργα τέχνης) του ευχάριστου, καλοσχεδιασμένου χώρου ξεχωρίζει η μοναδική ασπίδα φάλαγγας του πεζικού των Παιόνων, καθώς και το ψήφισμα των Βαττυναίων, η σημαντικότερη επιγραφή με πολιτικό περιεχόμενο από τη Δυτική Μακεδονία. Η μόνιμη συλλογή περιλαμβάνει ενότητες από την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου μέχρι και την Ορεστίδα κατά τα ρωμαϊκά χρόνια (έως τον 1ο αιώνα π.Χ.). Το μουσείο οργανώνει επιπλέον δράσεις για τα σχολεία και το ευρύ κοινό, και φιλοξενεί ενδιαφέρουσες περιοδικές εκθέσεις, για τις οποίες ενημερώνεσαι μέσω της ιστοσελίδας του.

Info: Ανοιχτά καθημερινά εκτός Τρίτης 08:30-15:30 (χειμερινό ωράριο) και 08:30-15:00 (εαρινό ωράριο) | Εισιτήρια: 10€ ολόκληρο / 5€ μειωμένο | Αμέα: Πλήρης πρόσβαση | Ιστοσελίδα: amao.gr

Αρχαιολογικός Χώρος Διοκλητιανούπολης

Σε μικρή απόσταση από το Αρχαιολογικό Μουσείο του Άργους Ορεστικού, κοντά στο σημερινό Αρμενοχώρι, απλώνεται ο ανοιχτός αρχαιολογικός χώρος της Διοκλητιανούπολης -μιας ιδιαίτερης οχυρωμένης πόλης που πιθανόν ίδρυσε ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Διοκλητιανός (284-305 μ.Χ.). Κάνοντας την όμορφη βόλτα ως εδώ, βλέπεις να ζωντανεύει η ιστορία ενός τόπου με στρατηγική θέση, η ακμή του οποίου αποτυπώνεται στα εντυπωσιακά τείχη των 2.700 μέτρων που τον περιβάλλαν. Σημαντικά τμήματα των οχυρωματικών αυτών τειχών έχουν αποκατασταθεί, ενώ τα ερείπια των λατρευτικών και κοσμικών κτηρίων από τον 4ο και τον 5ο αιώνα συμπληρώνουν την εικόνα της ρωμαϊκής πόλης, που εγκαταλείφθηκε, αν και όχι ολοκληρωτικά, μετά τις επιδρομές των βαρβάρων.

Info: Διαρκώς ανοικτά | Εισιτήριο: Δωρεάν | ΑμεΑ: Όχι

Μουσείο Παλαιοντολογίας και Παλαιοβοτανικής στο Νόστιμο

Στο χωριό Νόστιμο, κοντά στο Απολιθωμένο Δάσος, βρίσκεις το Μουσείο Παλαιοντολογίας και Παλαιοβοτανικής, προορισμό κατάλληλο για μικρούς και μεγάλους. Εδώ κάνεις ταξίδι εκατομμυρίων ετών πίσω στον χρόνο που θα ζωντανέψει τη φαντασία των παιδιών. Απολιθωμένοι κορμοί φοινίκων, σπάνια τροπικά φυτά και απολιθώματα θαλάσσιων ασπόνδυλων αλλά και μεγάλων σπονδυλωτών ζώων σε περιμένουν να τα ανακαλύψεις. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει ένα νέο είδος χελώνας, μοναδικό στην Ευρώπη και τον κόσμο.

Info: Δυνατότητα επίσκεψης κατόπιν συνεννόησης καθημερινά (εκτός Τρίτης) | Θερινό ωράριο 10:00-18:00 και χειμερινό ωράριο: 10:00-15:00 | Εισιτήρια: Γενικό εισιτήριο: 5€ Παιδικό – Group: 3€ | Αμέα: Όχι

Δημοτικό Σχολείο Βογατσικού και Μικρές Λαογραφικές Συλλογές

Ξεχωριστή εμπειρία αποτελεί και η επίσκεψη στο ιστορικό Βογατσικό: στο παλιό δημοτικό σχολείο έχει διαμορφωθεί ένας μοναδικός χώρος αυθεντικής αναπαράστασης της σχολικής ζωής των περασμένων δεκαετιών, χαρίζοντας μια συγκινητική περιήγηση στα μαθητικά χρόνια τού χθες. Στους οικισμούς του Βράχου, του Γέρμα, του Καστανόφυτου και του Κωσταραζίου, ανακαλύπτεις μικρές λαογραφικές συλλογές με φορεσιές, εργαλεία, υφαντά, φωτογραφίες που σε φέρουν πιο κοντά στην παράδοση και την καθημερινή ζωή του τόπου περασμένων δεκαετιών.

Το έθιμο της Παλια-Πούλιας

Απόκριες στο Άργος Ορεστικό σημαίνουν κάτι περισσότερο από καρναβάλι. Σημαίνουν φλόγες και μυσταγωγία. Ο λόγος για την Παλια-Πούλια, ένας εντυπωσιακός ψηλό, αγκάθινο κώνο, που οι Αργίτες φτιάχνουν με τα χέρια τους και του βάζουν φωτιά την ημέρα της Αποκριάς. Το φλογερό έθιμο έχει ρίζες μακριές, που χάνονται στην αρχαία πυρολατρεία και συνδέονται με τον αστερισμό της Πούλιας και τις γιορτές του. Σήμερα συνεχίζει να πλουτίζει τις Απόκριες της πόλης, δημιουργώντας μια μαγική ατμόσφαιρα που αξίζει να ζήσεις από κοντά.

Το έθιμο του Κλήδονα

Κάθε καλοκαίρι, λίγο πριν, λίγο μετά ή ανήμερα του Αϊ-Γιάννη, στις 24 Ιουνίου, θα ζήσεις μια από τις πιο όμορφες παραδοσιακές γιορτές του Άργους Ορεστικού, τον Κλήδονα, που «μαρτυρούσε» στις κοπέλες το όνομα του μελλοντικού τους συζύγου. Σύμφωνα με το έθιμο, ένα κλωνάρι στολίζεται με φρούτα και λουλούδια, τοποθετείται σε χάλκινη κανάτα, νέες ρίχνουν μέσα νομίσματα με ευχές και το κρύβουν σε χωράφι για να το ανασύρουν την άλλη μέρα. Την επομένη το πρωί, μια πολύχρωμη, ιδιότυπη πομπή ξεκινά με χορούς και με τραγούδια και «μπροστάρηδες» ένα κορίτσι που κρατά τον Κλήδονα και δυο παιδιά 10-12 ετών ντυμένα «νύφη και γαμπρός». Θα τους δεις να κάνουν στάσεις στις βρύσες και στις πλατείες, να μοιράζουν ευχές και να γεμίζουν τον τόπο μουσική και κέφι. Στο τέλος, τα φρούτα του Κλήδονα μοιράζονται σε όλους, σαν ευχή για καλή τύχη και αφθονία. Ένα έθιμο γεμάτο χρώμα και μαντικούς συμβολισμούς, που χάρη στους πολιτιστικούς συλλόγους της περιοχής συνεχίζει να αναβιώνει μέχρι σήμερα.

Τα Λουκατσάρια του Γέρμα

Την Πρωτοχρονιά, στο χωριό Γέρμα, θα βρεθείς σε μια γιορτή γεμάτη μουσική, γέλιο και παραδοσιακό χρώμα. Αμέσως μετά τη Θεία Λειτουργία, οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στην πλατεία και, με τη συνοδεία χάλκινων οργάνων, ξεκινούν πομπή από σπίτι σε σπίτι, μοιράζοντας ευχές για το νέο έτος. Θα δεις καλοκυράδες να κερνούν μεζέδες, κρασί και τσίπουρο, παιδιά να τρέχουν να μαζέψουν κέρματα και μουσικούς να γεμίζουν τον αέρα με μελωδίες της χαράς. Στο κεφάτο κλίμα συμμετέχουν όλοι, μικροί και μεγάλοι, ντόπιοι και επισκέπτες. Το έθιμο κορυφώνεται την επόμενη μέρα με την αναπαράσταση ενός σατιρικού γάμου, που σκόρπιζε και σκορπίζει ακόμα γέλιο. Τα Λουκατσάρια είναι έθιμο που συνδέεται με τις ευχές της ευημερίας, της αφθονίας και της καλής τύχης για τη χρονιά που μόλις ξεκινά και ένα μοναδικό βίωμα που σε κάνει να νιώσεις κομμάτι της τοπικής παράδοσης.

Το πρωτοχρονιάτικο Αργίτικο Καρναβάλι και το έθιμο της «Πατερίτσας»

Κι όμως, στο Άργος Ορεστικό θα ζήσεις το πρώτο καρναβάλι της χρονιάς! Ανήμερα της Πρωτοχρονιάς ο κεντρικός πεζόδρομος της πόλης γεμίζει με καρναβαλιστές, μουσική, χρώμα, ζωντάνια και γέλια που φέρνει η σάτιρα της πολιτικής πραγματικότητας. Η κορύφωση έρχεται στις 2 Ιανουαρίου με τη δημοφιλέστατη «Πατερίτσα», όταν οι γυναίκες μεταμφιέζονται και παρελαύνουν κρατώντας τη χαρακτηριστική μαγκούρα. Είναι η «πατερίτσα» τους, την οποία δεν …διστάζουν να χρησιμοποιήσουν απωθώντας με γέλια και πειράγματα τους άνδρες που προσπαθούν μάταια να τις αναγνωρίσουν κάτω από τις μεταμφιέσεις τους. Η παράδοση κρατάει από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και διατηρείται μέχρι σήμερα σε ένα αλλιώτικο καρναβάλι με ντόπιο χρώμα, που σε παρασύρει από το πρώτο λεπτό.

Στον Δήμο Άργους Ορεστικού γνωρίζει αυθεντικές, τοπικές γεύσεις που συνδέονται άμεσα με τις παραδόσεις και τα αγροτικά προϊόντα της περιοχής. Παραδοσιακά πιάτα όπως οι σαρμάδες με λάχανο τουρσί και το χοιρινό με αρμιά, σου δίνουν αμέσως το στίγμα της αργίτικης κουζίνας, στην οποία ιδιαίτερη θέση κατέχουν τα φασόλια γίγαντες και ελέφαντες, προϊόντα Προστατευμένης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), που μαγειρεύονται με πολλούς λαχταριστούς τρόπους. Μην παραλείψεις ακόμη να δοκιμάσεις τα ντόπια κάστανα, αν είναι η εποχή τους, και τα εξαιρετικής ποιότητας τυροκομικά προϊόντα –φέτα, κασέρι, κεφαλοτύρι και κεφαλογραβιέρα– που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της γαστρονομικής ταυτότητας της περιοχής.